Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: Ukrayna ve 14 Mayıs seçimleri

Genel Nis 12, 2023 Yorum Yok

Bir Ukrayna gazetesinde tam sayfa yayımlanan tahlil yazısında, Kılıçdaroğlu’nun seçim kampanyasından evvel Türkiye’nin Ukrayna’yı kararlı formda desteklemesi gerektiğini söylediği ancak sonra Türk kamuoyunda bu savaşta “taraf olmama” eğiliminin hâkim olduğunu göz önünde bulundurarak daha tarafsız bir çizgi benimsediği tabir ediliyor. Seçimler yaklaştıkça basında bu mevzuda yorumlar artacak. Ben de sizlerle paylaşacağım.

Gözler Türkiye’ye çevrildi

Ukrayna’nın Türkiye’deki seçimlere ilgi göstermesi, sebepsiz değil: Türkiye, Ukrayna’nın dünya denizlerine ve Ortadoğu’ya açıldığı yollar üzerinde bulunuyor. Bölgenin, Rusya’dan sonraki ikinci büyük gücü. Bu ve öteki nedenlerle Ukrayna’da Türkiye’yi bilenlerin sayısı, Türkiye’de Ukrayna’yı bilenlerden çok daha fazla.

Kilise konusu gündemin tepesinde

Ukrayna’daki en yeni bir husussa evvelki haftalarda değindiğimiz kilise konusu. Ukrayna’daki Ortodoks cemaatin büyük kısmı, Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna koluna mensupken bir kısmı, 2018’de, Fener Patrikhanesi’nin himayesine girmişti. Geçen yıl savaş başladıktan sonra, Rusya’yla ilişkili her şey düşman olarak görüldüğü için Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna kolu, Rusya’yla bağlarını kestiğini açıklamış fakat bu, milliyetçi çevreler ve Fener Patrikhanesi taraftarlarınca samimi bulunmamıştı.

Hükümet, cemaati en fazla olan Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna kolunu yasaklamaya çalışıyor. Ancak kilisenin taraftarları, çok fazla. Savaşın devam ettiği bir ülkede bu mevzuda radikal adımlar atmak da toplumsal çalkantıları daha da artırabilir. O nedenle, bugünlerde bir taraftan basın-yayın organlarında bu kilise aleyhinde haberler çıkarak bu kilise itibarsızaştırılarak Fener’e bağlı kilise yüceltilmeye çalışılıyor. Böylece hükümet, bu işe toplumsal takviye bulmaya çalışıyor.

Diğer taraftansa milliyetçi eğilimlerin evvelden beri güçlü olduğu vilayetlerde il meclisleri, Moskova Patrikhanesi’ne bağlı kiliseye toprak tahsisini yasaklayan kararlar çıkartarak bu işi mahallî seviyede halletmeye çalışıyor. Lakin, Ukrayna’nın güney ve doğu vilayetlerinde Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna kolu güçlü. O nedenle kilise konusunda savaş sırasında radikal adım atılması yeni çalkantılara yol açabilir.

Yorum Yok

Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir