Yurttaşlar doğalgaz faturasını ödeyemediği soğuk kış ayları geçirirken, düşen oyların tesiriyle AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan nisan ayında seçime bir aydan kısa mühlet kala 25 metreküpe denk gelen mutfak ve sıcak su tüketimi için gereken doğalgazın bedelinin 1 yıl boyunca faturalardan düşürüleceğini duyurdu.
Her seçim öncesinde doğalgaz muştusu verildiği halde Türkiye hâlâ tükettiği doğalgazın yüzde 99.5’ini yurtdışından ithal etmek zorunda kalıyor.
Öte yandan Türkiye’nin esas doğalgaz tedarik kaynağı Rusya’ya yapması gereken ödemeleri ertelemesini sağlayan muahedenin akabinde birinci erteleme 600 milyon doların 2024’e ötelenmesiyle kısa mühlet evvel gerçekleşti.
Gaz ödemeleri hakkında bilgi sahibi iki kaynağın Reuters’a verdiği bilgiye nazaran mutabakat kapsamında global güç fiyatlarındaki değişime bağlı olarak 3 ila 4 milyar dolar fiyatındaki gazın ödemesi 2024 yılına ötelenebilecek.
Enerji Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin ödemelerin ötelenmesi için Rusya ile mutabakata vardığını geçen hafta açıklamıştı.
İki kaynak, 600 milyon dolar fiyatındaki birinci ötelemenin kısa mühlet evvel yapıldığını, ödemenin 2024 yılına ertelendiğini tabir etti.
“GELECEK YILA ERTELENDİ”
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “Gazprom ile yapılan görüşmelerde doğalgaz ödemelerinin ertelenmesi görüşmelerinde olumlu bir noktaya gelindi. Ödemesi yapılamayan bir ödeme olmadı bugüne kadar. Daima ödeme yapıldı. Şu anda resmen 600 milyon dolarlık ödeme gelecek yıla ertelendi. Fiyatlardaki artış bunda çok tesirli oldu. Gazprom da bunu anlayışla karşıladı. Zira spot gaz alınması maliyetleri yükseltti” dedi.
“İlerleyen aylarda da gaz ödemelerinde biraz erteleme imkanı var… Bu fiyat 3 milyar doların üzerinde olabilir… 4 milyar doları da bulabilir. Bu meblağ dünya ekonomilerindeki durumdan, petrol ve gaz fiyatlarındaki değişime, savaşın durumuna kadar pekçok faktöre bağlı” dedi.
DÖNMEZ DUYURMUŞTU
Enerji Bakanı Dönmez, geçen haftaki açıklamasında “Rusya ile Gazprom şirketi ile, geçen yıl fiyatlar harikulâde artınca belirli bir sayının üzerindeki ödemelerin ertelenmesi konusunda mutabakat sağlandı” demişti.
Ötelemenin ödemeler istikrarının sağlanması için yapıldığını belirten Dönmez, bahis hakkında diğer detay vermemiş, ne kadar ödemenin ertelendiğini söylememişti.
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, geçen haftaki enflasyon raporunda Türkiye’nin güç alanında “Şu ana kadar nizamlı ödeme yapıldı, bundan sonrası için farklı görüşmeler olabilir” demişti.
Türkiye’nin Rusya’dan ne hacimde doğalgaz ithalatı yapıldığı kamuoyuyla paylaşılıyor olsa da ithalatın kıymeti bilgi olarak yayımlanmıyor.
Türkiye’nin en önemli üç doğalgaz tedarikçisi Rusya, Azerbaycan ve İran’dan boru sınırıyla gaz ithal ediyor. Bunun üzerine 10’dan fazla ülkeden de gemilerle sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) satın alıyor.
GAZIN YÜZDE 39’U RUSYA’DAN
Türkiye şubat ayı sona kadarki 12 aylık periyotta ithal ettiği 53,6 milyar metreküp doğalgazın yüzde 39’unu Rusya’dan ithal etti. Rusya’dan ithal edilen büyük kısmı petrol ve petrol eserlerinin fiyatını izleyen uzun vadeli kontratlarla ithal edilmiş olsa da, bir kısmı son iki yıldır keskin yükselişler görülen spot piyasada oluşan fiyatlardan ithal edildi.
Enerji alanında esas tedarikçilerden olan Rusya, Türkiye’nin en büyük doğalgaz ve ikinci büyük ham petrol sağlayıcısı pozisyonunda.
Kullandığı petrol ve doğalgazın neredeyse tamamını ithal eden Türkiye, doğalgaz fiyatlarının rekor kırdığı, petrol fiyatlarının ise yüksek seyrettiği geçen yıl 96,5 milyar dolar ile tarihinin en yüksek güç ithalatını gerçekleştirdi.
TÜİK ve Ticaret Bakanlığı bilgilerine nazaran 12 aylık güç ithalatı şubat ayından itibaren gerilemeye bağlayarak nisan ayında 90.3 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Rusya ve Türkiye güç bakanlıkları ile BOTAŞ ve Gazprom, haberin yazıldığı sırada Reuters’ın bahis ile ilgili sorularına karşılık vermedi.
Bankacıların kamu denetimli olarak tanımladıkları döviz siyasetinde güç ödemelerinin öteleniyor olması iktisat idaresinin “istikrarlı TL” olarak tanımladıkları bu politikayı destekleyen bir öge.
BOTAŞ, TCMB’den ya da piyasadan dövizi almak için muhtaçlık duyduğu TL’yi genel olarak Hazine’den sağlıyor. Bu nedenle güç ödemeleri tek kalemde rezervlerin yanı sıra bütçeye de en çok baskılayan öge.
Yorum Yok