Uranüs’ün etrafında dönen en az 27 uydusu var.
NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’ndan bilim insanları, bunların en büyüklerinden 5’inin (Ariel, Umbriel, Titania, Oberon ve Miranda) iç görünümüne ve yapısına ait birinci bilgileri sundu.
Journal of Geophysical Research: Planets bilimsel mecmuasında yayımlanan araştırmaya nazaran, bu uydulardan 4’ü onlarca kilometre derinliğe sahip okyanuslar barındırıyor olabilir.
Independent Türkçe’de yer alan çalışma için, NASA’nın 1977’de fırlatılan Voyager 2 uzay aracından elde edilen bilgiler, yeni bir bilgisayar modellemesiyle birlikte tekrar gözden geçirildi.
Gökbilimciler Titania’nın, büyüklüğü sayesinde iç ısısını korumuş ve böylelikle iç okyanusunun donmasını engellemiş olabileceğini uzun vakittir düşünüyordu.
Ancak başka uyduların ısıyı tutamayacak kadar küçük kaldığı ve Uranüs’ün çekim gücünün yarattığı sıcaklık değişimlerinin sadece küçük bir ısı kaynağı olduğu daha evvel geniş kabul görüyordu.
Çalışmanın ortak müellifi Julie Castillo-Rogez, “Konu cüce gezegenler ve uydular üzere küçük cisimler olduğunda, gezegen bilimciler daha evvel Ceres ve Plüton cüce gezegenleri ve Satürn’ün uydusu Mimas da dahil birkaç beklenmedik yerde okyanuslara dair ispatlar bulmuştu” dedi.
Castillo-Rogez “Yani tam olarak anlamadığımız aktif düzenekler var. Bu makale, bunların neler olabileceğini ve güneş sisteminde su bakımından güçlü olabilecek lakin sonlu iç ısıya sahip birçok cisimle nasıl ilgili olduklarını inceliyor” diye açıkladı.
Son çalışmada araştırmacılar, NASA’nın 1980’lerde Uranüs yakınlarına yaptığı Voyager 2 uçuşlarından ve yer tabanlı müşahedelerden elde edilen bulguları tekrar gözden geçirdi.
Araştırmacılar, NASA’nın her biri okyanus dünyaları keşfeden Galileo, Cassini, Dawn ve New Horizon uzay sondalarından elde edilen ek bulguların yanı sıra Satürn’ün uydusu Enceladus üzere öteki buzlu cisimlere ait bilgileri de kullanarak bilgisayar modelleri oluşturdu.
Yeni bulgular, Uranüs’ün büyük uydularının bir okyanusa konut sahipliği yapmak için gereken iç ısıyı koruyacak kadar yalıtılmış olabileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar uyduların kayalık mantolarında, bir okyanusun sıcak bir ortamı müdafaasını sağlayabilecek sıcak sıvı salan, potansiyel bir ısı kaynağı olabilecek bir şey de buldu.
Araştırmacılar bunun bilhassa Titania ve Oberon için beklenen göründüğünü, hatta bu uydulardaki okyanusların potansiyel prestijiyle yaşanabilirliği destekleyecek kadar sıcak olabileceğini söyledi.
Bilim insanları Uranüs’ün en büyük uydularının okyanuslarında klorür ve amonyağın bol ölçüde bulunmasının muhtemel olduğunu da tespit etti.
Araştırmacılar sudaki tuzların, bilhassa de amonyağın, uyduların iç okyanuslarını koruyan bir öbür antifriz kaynağı olabileceğinden şüpheleniyor.
Dr. Castillo-Rogez, “Gelecekteki müşahedelerin planlanmasına rehberlik etmesi ismine uyduların kökenine ait farklı varsayımlar için yeni modeller geliştirmemiz gerekiyor” dedi.
Bu uyduların altında ve yüzeylerinde neler olduğunu anlamak, gökbilimcilerin ve mühendislerin gelecekteki vazifelerde bunları incelemek için en âlâ bilim araçlarını geliştirmelerine yardımcı olacak.
Araştırmacılar yeni bulguların, gelecekteki sondaların bu uyduların derin iç kısımlarında sıvı su aramak için kullanabileceği araçların tasarlanmasında da yararlı olabileceğini söyledi.
Yorum Yok