Kadın Doğum ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Nazife Kartal Kara, yumurtalık dokusunda bulunan hücrelerin olağandışı büyüme ve çoğalmaları sonucu ortaya çıkan tümörlere yumurtalık ya da over kisti denilirken, bu kanserin görülme sıklığının yaşla birlikte arttığını söyledi.
Yumurtalıklarda birden çok fonksiyon ve yapıda hücre çeşidi bulunduğunu ve yumurtalık işlevinin yaşa bağlı değişiklikler gösterdiğini belirten Dr. Kara, “Yumurtalık kanserinde, yumurtalığın ana yapısını oluşturan epitelyum hücrelerinde ya da embriyonik periyoda ilişkin hücrelerde tümör oluşabilir. Yumurtalık kanseri sıklıkla, epitelyum hücrelerden kaynaklanan tümörlerle ortaya çıkar” dedi.
Kanser ihtimalinin yaşla birlikte arttığına, menopoz sonrası yumurtalık kanseri teşhisi konan bayanların değerli bir kısmında epitel dokuda oluşan tümörler görüldüğüne dikkat çeken Kara, menopoz doğurganlık periyodunun bitişi manasına gelse de, yumurtalıkların çalışmaya devam ettiğini, münasebetiyle menopoz sırasında ve sonrasında da nizamlı olarak tabip denetiminden geçmenin sağlıklı yumurtalıklar için çok kıymetli olduğunu vurguladı.
Öte yandan, çocuklukta ve doğurganlığın hala devam ettiği periyotta embriyonik periyoda ilişkin tümörlerle karşılaşılma ihtimalinin daha yüksek olduğundan da bahsetti.
“GENETİK YATKINLIK TESİRLİ OLUYOR”
Yumurtalık kanseri için en değerli ve dengeli risk faktörünün genetik yatkınlık olduğunu belirten Dr. Kara, “BRCA 1-2 mutasyonu, HNPCC yahut Lynch sendromu durumlarında yatkınlık artmaktadır. Bu durumlarda bağırsak, yumurtalık, endometrium, göğüs, mide kanserleri gelişebilir. Kalıtımsal kanserlerin en değerli özelliği daha erken yaşta ortaya çıkmaları ve meme-yumurtalık kanserinin bir arada gelişebilmesidir” dedi.
Aile hikayesine nazaran bu mutasyonlarla ilgili genetik testlerin yapılabileceğine değinen Dr. Kara ayrıyeten ileri yaş, uzun müddetli progesteronla karşılanmamış östrojen tedavisi almak, hiç doğum yapmamış olmak, sigara içmek ve obezitenin de risk faktörleri ortasında olduğunu, doğum denetim haplarının ise endometrium ve over kanserine karşı esirgeyici olduğunu söyledi.
“HER KİST KANSER MANASINA GELMİYOR”
Yumurtalıklardaki her kistin, yumurtalık kanseri manasına gelmediğinin altını çizen Kara, bu kistlerin makûs huylu olup olmadığının doktorun muayenesi ve yapılacak tetkikler ile anlaşılabileceğini lisana getirdi. Kara ayrıyeten kanser yapan olmayan birçok zararsız kistin izlenmesi, bırakılması ya da alınmasının doktorun değerlendirmesine bağlı olduğunu ehemmiyetle belirtti.
Yumurtalık kanserinin spesifik bir belirtisi olmadığından birçok vakit geç teşhis aldığına dikkat çeken Dr. Kara, sık görülen yakınmaları şu formda sıraladı:
“Karında şişkinlik hissi, gaz ve sindirim problemleri, mide bulantısı; kasıklarda şişkinlik ya da ağrı, bel ağrısı, bağlantı sırasında ağrı, halsizlik, yorgun hissetme, tuvalet alışkanlıklarında yaşanan değişiklikler. Uzun periyodik kabızlık ya da sık idrara çıkma. İştahsızlık, açlığa karşın tokluk hissi. Periyodik kanamalardan farklı olarak vajinal kanama yaşanması. Hormon düzensizliklerine bağlı adet günlerinde sarkma, tüylenme ya da saç dökülmeleri, planlanmamış kilo kaybı.”
Yumurtalık kanseri için özel bir tarama testi olmadığını söz eden Dr. Kara, yıllık yapılan ultrasonografide (USG) yumurtalıkların değerlendirildiğinde kuşkulu kitlelerin varlığında (özellikle menopoz devrinden sonra görülen kitlelerde ve daha erken yaşlarda USG manzarası kuşkulu olan kitlelerde) kan analizi ile tümör belirteçlerine bakıldığını ve gerektiğinde ileri görüntüleme teknikleri ile tanıya gidilmeye çalışıldığını da söyledi.
“TANI İÇİN AMELİYAT VE PATOLOJİ GEREKİR”
Tanının ameliyat ve patolojik inceleme ile konulabildiğini belirten Dr. Kara, “Hastalığın erken periyotlarında tümör çıkarılması ile birlikte evreleme cerrahisi yapılarak hastalığın yaygınlığı tespit edilir. İleri durumdaki hastalarda ise karın boşluğundaki tüm tümöral yapılar ve gerek görülürse öbür organlara yayılmış olan tümöral yapılar da çıkarılarak geniş bir operasyon gerçekleştirilir. Ameliyat sonrası çok erken periyotta yakalanan hastalar haricinde çoğunlukla kemoterapi uygulanır. Hastalar sık aralıklarla takip edilir. Nüks durumuna nazaran ameliyatların tekrarlanması gerekebilir. Erken yaşlarda görülen yumurtalık kanserlerinde mümkün olduğunca fertilite (doğurganlık) hami cerrahi yaklaşımlar uygulanmaktadır” formunda konuştu.
Kara, nizamlı jinekolojik denetimler ile bu hastalıkların erken teşhis ve tedavisinin mümkün olduğunu da kelamlarına ekledi.
Yorum Yok