Araştırmacılara nazaran bu bulgular, Ay’ın merkezinin katı mı yoksa erimiş mi olduğuna yönelik uzun müddettir devam eden tartışmaya son noktayı koyabilir. Birebir vakitte Ay’ın ve Güneş Sistemi’nin tarihinin daha gerçek bir biçimde anlaşılmasını sağlayabilir.
Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden astronom Arthur Briaud liderliğindeki grup, NASA’nın Apollo vazifesinde elde edilenler de dahil olmak üzere Ay’la ilgili bir dizi data kümesini inceledi.
Bunun sonucunda gök cisminin iç yapısına bir modeller oluşturuldu.
Ekip daha sonra Ay’ın kütle çekim kuvvetine dair fizikî müşahedeleri bu modellerle eşleştirdi. Fizikî müşahedelere en uyumlu Ay jeolojisi simülasyonları oluşturuldu.
En düzgün eşleşme, Ay’ın katı bir iç çekirdeğe sahip olması gerektiğini gösterdi.
AY’IN TÜM YARIÇAPININ YAKLAŞIK YÜZDE 15’İ
Hakemli bilimsel mecmua Nature’da yayımlanan araştırmaya nazaran Ay çekirdeğinin dışındaki sıvı katman ve merkezdeki katı iç çekirdek, Dünya’nın iç jeolojisine hayli benziyor.
Dış çekirdeğin yarıçapının yaklaşık 362 kilometre, iç çekirdeğin yarıçapının da yaklaşık 258 kilometre olduğu hesaplandı.
İkisi toplamda Ay’ın tüm yarıçapının yaklaşık yüzde 15’ine denk geliyor.
Normalde Güneş Sistemi’ndeki objelerin iç yapısını anlamak için sarsıntıların ürettiği sismik dalgalar kullanılıyor. Bu dalgaların gök cisminin içinde yayılışını inceleyen bilim insanları, dalgaların içinden geçtiği materyalin yapısını anlayabiliyor.
Apollo misyonlarında Ay’dan da sismik datalar toplanmıştı. Öte yandan bu bilgiler kâfi değildi. Çünkü hem sıvı çekirdek teorisi hem de katı çekirdek fikri bu sismik datalarla uyumlu görünüyordu.
Ancak yeni araştırma, Ay’ın iç çekirdeğini anlamak için daha sağlam sismik datalar toplamak üzere gök cismine yeni bir keşif seferi düzenlemeye muhtaçlık kalmadığını düşündürüyor.
2011’de NASA’nın gezegen bilimcisi Renee Weber liderliğindeki bir takım, Ay çekirdeğini incelemek için Apollo dataları üzerinde o zamanki en gelişmiş sismolojik teknikleri kullanmış ve çekirdeğin katı olduğu sonucuna varmıştı.
Briaud ve takımı elde ettikleri bulguların, 2011’deki bu araştırmanın teyidi olduğunu ve katı çekirdek fikri için hayli güçlü bir ispat teşkil ettiğini söylüyor.
Bulgular ayrıyeten Ay’ın evrimi için de kimi değerli ipuçları verebilir.
Independent Türkçe’de yer alan haberde bilim beşerlerine nazaran Ay’ın birinci oluştuğu vakit güçlü bir manyetik alanı vardı ve yaklaşık 3,2 milyar yıl evvel bu manyetik alan zayıflamaya başladı.
Gök cisimlerinin manyetik alanlarının çekirdekteki hareket ve akımlar tarafından üretildiği biliniyor.
Bu nedenle Ay çekirdeğinin yapısının çözülmesi, manyetik alanın nasıl ve neden kaybolduğuna dair fikir verebilir.
Dünya’nın manyetik alanı gezegeni bir esirgeyici kalkan üzere sararak, yeryüzündeki canlıların uzayda hareket eden ve sıklıkla Dünya’ya çarpan radyoaktif parçacıklardan korunmasını sağlıyor.
Yaşam varlığını bu manyetik alana borçlu olduğu için bilim insanları, öbür gezegenlerin ve gök cisimlerinin manyetik alanlarıyla yakından ilgileniyor.
Yorum Yok