Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: Kırım, gündemden düşmüyor

Genel Nis 26, 2023 Yorum Yok

Daha evvelden de yazdığımız üzere Rusya’yla Ukrayna ortasında müzakerelerin başlayıp başlamayacağı, başlarsa hangi yer üzerinde olacağı, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’ya askeri dayanağı sürdürüp sürdürmeyeceği, Ukrayna’nın bu karşı taarruzunun başarısına bağlı. Lakin bu karşı taarruzun ne vakit başlayacağı muhakkak değil. Öncelikle tankların ilerleyebilmesi için toprağın büsbütün kuruması bekleniyor. Ancak yağış mevsimi beklenenden uzun sürdü. Bu nedenle bazıları (Estonya Savunma Bakanı Hanno Pevkur gibi) taarruzun iki ayı bulabileceğini söylüyor. Buna karşılık bazıları Zelenski’nin 9 Mayıs’a kadar karşı taarruza başlayabileceğini söylüyor. Çünkü sekiz aydan beri çatışmaların devam ettiği ve adeta savaşın simgesi haline gelen Bahmut ilçesinin çok büyük kısmı Rusların eline geçti. İlçenin tamamının Rusların eline geçmesi, Zelenski’nin itibarını sarsarken Moskova idaresi de bunu kendi toplumuna bir zafer olarak sunabilecek. Putin’in 9 Mayıs Zafer Bayramı öncesinde bir muvaffakiyet hedeflediği yorumu yapılırken bazıları de Zelenski’nin Rusya’daki 9 Mayıs Zafer Bayramı’nı Putin’e zehir etmek ve Bahmut’tan çekilmenin Ukrayna’da yaratacağı tesirin önüne geçmek için, yakın vakitte taarruza geçebileceğini öne sürüyor. İşte bu koşullarda Kırım konusu son haftalarda birkaç sefer gündeme geldi. İki hafta kadar evvel Ukrayna’nın eski Ankara büyükelçisi ve artık Zelenski’nin dış siyasetten sorumlu danışmanı Andriy Sibiga bir röportajda, Ukrayna’nın karşı taarruzla Kırım yakınlarına geldikten sonra Kırım için müzakereye başlayabileceğini söyledi. Bu birtakım kesitlerin yansısını çekti. Çünkü Zelenski idaresi Putin iktidarda olduğu sürece Rusya’yla asla müzakere etmeyeceklerini söylüyordu. Milliyetçi çevreler Kırım için savaşmak yerine müzakere yapmanın, taviz manasına geleceğini öne sürüyor.

Çin’in durumu

Öte yandan, Çin’in Paris büyükelçisi bir röportajında Kırım’ın kime ilişkin olduğu konusunda belgisiz cümleler kullandı ve Kırım’ın evvel Rusya’ya aitken Sovyetler Birliği vaktinde Ukrayna’ya ikram edildiğini, Sovyetler dağıldıktan sonra da eski Sovyet cumhuriyetlerinin egemenlik alanlarını belirleyecek düzenlemelerin yapılmadığını savundu. Bu türlü olunca, Ukrayna ve Avrupa ülkelerinin reaksiyonunu çekti ve Çin Dışişleri Bakanlığı, durumu düzelten bir açıklama yaptı. Evvelden yazdığımız üzere Çin, bu savaşta ABD’nin kazanmasını istemese de Tek Kuşak- Tek Yol projesinde yer alabilecek Ukrayna’nın Rusya’nın tam güdümüne girmesini de istemez.

Rusya, Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’nı 2014’te ele geçirmiş ve bir direnişle karşılaşmamıştı. Şimdiyse Ukrayna, İHA akınlarıyla Kırım’daki Rusları taciz ediyor. Lakin her ne kadar Rusların 2014’te Kırım’ı ele geçirmesi memleketler arası hukuka muhalif olsa da Kırım’da 1700’lerin sonlarından beridir Rus Karadeniz Filosu bulunuyor. Ayrıyeten Kırım, bütün Karadeniz Havzası’nı denetleyen bir pozisyonda. Kırım’ı Ukrayna ve NATO’ya terk etmek Rusya’nın Karadeniz siyasetinin iflası manasına gelir. O nedenle, Ukrayna bu hususta haklı olsa bile Rusya’nın Kırım’dan çekilmek zorunda bırakılacağını söylemenin şimdi erken olduğunu düşünüyorum.

Yorum Yok

Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir