Dünya çapındaki beşerler eğitim, sıhhat hizmetleri, iş ve konaklama üzere sosyoekonomik insan hakları için internete o kadar bağımlı hale geldi ki, yeni bir çalışmaya nazaran internet erişimi artık temel insan haklarından sayılmalı.
İnternet erişimi, bilhassa gelişmekte olan ülkelerde eğitim görme, sağlıklı kalma, kalacak yer bulma ve iş teminatına erişme bakımından beşerler ortasındaki farkı oluşturabilir.
İnsanlar toplumsal güvenlik sistemlerine erişme yahut kalacak yer bulma üzere fırsatlara internet dışından erişse dahi, internet erişimi olanlara nazaran dezavantajlı durumdalar.
Populer Science Türkçe Birmingham Üniversitesinde çalışan global etik kıymetler okutmanı Dr. Merten Reglitz, geçtiğimiz hafta Politics, Philosophy & Economics bülteninde yayımlanan çalışmasında internetin tek başına bir insan hakkı olması gerektiğini öne sürüyor. Buna münasebet olarak ise internetin birtakım sosyoekonomik insan hakkı istikametinden pratik bir gereklilik olmasını gösteriyor.
Bilim insanı, kamu kuruluşlarını parası yetmeyen şahıslara fiyatsız internet erişimi sağlamaya, bütün vatandaşlar için temel dijital hünerler konusunda eğitim sunmaya ve internet erişimini devletler ile özel şirketlerin keyfi müdahalesinden muhafazaya çağırıyor.
Dr. Reglitz şöyle belirtiyor: “İnternet, sosyoekonomik insan haklarının birçoğunu yerine getirmede eşsiz ve temel bir bedele haiz; kullanıcıların iş başvurusu yapmalarına, sıhhat uzmanlarına tıbbi bilgi göndermelerine, finansal ve ticari işlerini yönetmelerine, toplumsal güvenlikte hak talebinde bulunmalarına ve eğitimle alakalı kıymetlendirme sunmalarına imkan sağlıyor.
İnternetin bu yapısı, insanlığın bir bütün olarak ilerlemesine katkı sağlayabilecek karşılıklı bilgi alışverişine imkan sunuyor; bu potansiyelin korunması ve internete erişimin insan hakkı olarak ilan edilmesiyle birlikte fiiliyata geçirilmesi gerekiyor.”
Çalışmada, gelişmiş ülkelerde internet erişiminin sosyoekonomik insan haklarının uygulanması için mecburilik teşkil ettiği birkaç alan özetleniyor:
Eğitim: İnterneti bulunmayan hanelerde yaşayan öğrenciler, internette yer alan öğrenmeye yardımcı içeriklere ve çalışma malzemelerine erişemediklerinden okulda uygun bir eğitim görme istikametinden dezavantajlı durumdalar.
Sağlık: Ücra topluluklarda yaşayanlar için sıhhat hizmetlerinin şahsen sağlanması kolay olmayabilir. İnternetten verilen sıhhat hizmetleri bu boşluğu doldurmaya yardımcı olabilir.
Barınma: Gelişmiş pek çok ülkede, kiralık daire piyasasının kıymetli kısımları internete taşınmış durumda.
Sosyal Güvenlik: Günümüzde bu kamu hizmetlerine erişmek, internet erişimi olmadığında manasız ölçüde zorlaşıyor.
İş: İnternette gitgide daha fazla gerçek vakitli iş ilanı veriliyor ve insanların, çalışma haklarını faal biçimde kullanmak için kendileriyle alakalı internet sitelerine erişmesi gerekiyor.
Dr. Reglitz araştırmasında, gelişmekte olan ülkelerde insan erişimi bulunmayan şahısların de emsal problemlerle karşılaştığını vurguluyor; örneğin Sahra altı Afrika’da yaşları 6 ila 11 ortasında değişen çocukların yüzde 20’si okula gitmiyor. Birçok çocuk okula gitmek için uzun aralar kat ederken, yetersiz sayıda öğretmenin çalıştığı bu dökülen ve sıhhatsiz okullarda sınıf boyutları da daima çok büyük oluyor.
Fakat çevrim içi eğitim araçları kıymetli bir farklılık yaratabilir ve okullardan uzakta yaşayan çocukların eğitimlerini tamamlamasına imkan sağlayabilir. Öğretim malzemelerine dijital olarak ulaşılabildiği ve öğrencilerin kitaplarını paylaşmak zorunda kalmadığı vakit daha fazla öğrenciye daha faal biçimde eğitim verilebilir.
Gelişmekte olan ülkelerdeki beşerler için internet erişimi, kâfi ölçüde sıhhat hizmeti almak ve hiç hizmet alamamak ortasındaki farkı meydana getirebilir. Dijital sıhhat araçları hastalıkların teşhis edilmesine yardımcı olabilir; örneğin Kenya’da akıllı telefona dayalı Taşınabilir Göz Muayene Kiti, insanların görme yetilerini test ederek kimin tedavi muhtaçlığı olduğunu belirlemede kullanılmış; bilhassa de sıhhat çalışanlarının gereğince hizmet sunamadığı uzak bölgelerde.
Gelişmekte olan ülkelerdeki beşerler sık sık fizikî bir işyeri eksikliğiyle karşılaşıyor. İnternet erişimi ise finansal kapsamayı mümkün kılıyor. Küçük işletmeler de çevrim içi fon toplama platformları üzerinden para kazanabilir; Dünya Bankası, Afrika’da toplanan bu üzere meblağların 2015 yılında 32 milyon dolardan 2025 yılından 2,5 milyar dolara yükselmesini bekliyor.
Yorum Yok