2023 cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine sayılı günler kala hâlâ en çok tartışılan hususların başında sandık güvenliği geliyor. Parmak boyası uygulamasının kaldırılması, mühürsüz pusulaların varlığı üzere bahisler nedeniyle muhalefetin en değerli derdi olan seçim güvenliği için hükümet 601 bin 251 güvenlik çalışanı, 73 helikopter, sekiz uçak, 61 İHA, 6 bin 708 zırhlı muharebe aracı, 754 TOMA, 244 bot/gemi görevlendirdi. Barolar, STK’ler, belediyeler ve siyasi partiler de seçim güvenliği için çalışmalar ve eğitimler yapıyor. Biz de 2014 yılından bu yana mahallî ve genel seçimler olmak üzere 8 seçimde misyon alan Oy ve Ötesi Derneği İdare Konseyi Lideri Ertim Orkun ile konuştuk.
Türkiye, Ege Bölgesi ve İzmir’de kaç gönüllünüz var? Ege özelinde kaç sandıkta kaç gönüllünüz olacak?
Kayıtlarımızı açtığımız 2. hafta şimdi tamamlanmamışken, bugün prestijiyle yaklaşık 20 bin şahsa ulaşmakta olan başvurularımızın yüzde 16’sı Ege Bölgesi’nden geliyor. Tekrar toplam sayının yüzde 10’unu İzmir de yaşayan gönüllülerimiz oluşturuyor. İzmir’in evvelki seçimlerde de iştirak oranlarına bakınca hassasiyetleri bizi çok memnun ediyor. Fakat daha sürecin başındayız. Şeffaf bir seçim için her bölgeden istekli olmak isteyenlere davetimiz devam ediyor. Maksadımız Türkiye genelinde en az 100 bin gönüllüye ulaşarak toplam 200 bin civarında sandıkta varlık gösterebilmek, sivil iştirakle inanç sağlayabilmek.
Gönüllülere ne çeşit eğitimler veriliyor?
Eğitimlerimizin bizi alanda ayrıştıran en değerli özelliğimiz olduğunu düşünüyoruz. Adil, şeffaf ve barışçıl bir seçim sürecinin garanti altına alınmasını hedeflediğimiz için eğitimlerimizi mümkün olduğu kadar yaygınlaştırmaya herkese ulaştırmaya çalışıyoruz. Oy ve Ötesi gönüllüsü, seçmen, sandık vazifelisi ya da parti teşkilatları fark etmez, sürece dair bilgi sahibi olmak isteyen herkesi davet ediyoruz.
Halka açık olarak düzenlenen eğitimlerimizi hem irtibat gruplarımızdan hem toplumsal medya hesaplarımızdan duyuruyoruz. En yalın anlatımla tasarlanan sunumlar sandık gününün baştan sona akışını, gün içerisinde muhtaçlık duyulacak yasal düzenlemeleri içeriyor. Çok kıymet verdiğimiz bir öbür kısım de 8 seçimlik deneyimimizle biriktirdiğimiz barışçıl tavsiyelerimizden oluşuyor. Bu program sayesinde, sandık gününde mümkün her türlü gerginlikten uzak, inanç içerisinde geçmesine takviye olmak istiyoruz.
Baro, belediye yahut STK’lerle ortak bir çalışmanız var mı?
Her seçim öncesinde, yasal takvim ilan edilmeden evvel oluşturduğumuz çalışma gruplarımız alanlarına nazaran kamu, siyasi partiler, sivil toplum paydaşları ve elbette barolar ile irtibata geçiyor. Seçim sürecini hukuksal tabanda, şeffaflık ve dayanışma içerisinde yürütmek için karşılıklı bilgilendirmeler yapıyoruz, irtibatta kalıyoruz.
Mobil uygulamanız nasıl çalışıyor? Bilgilerin transferleri nasıl oluyor?
Herkesten gün sonu sandık tutanaklarını fotoğraflayarak sistemimize yüklemelerini rica ediyoruz. Bize gönderilen bu fotoğrafların evrak üzerinde bulunan QR kodu sayesinde gerçekliğini doğruluyoruz. Birebir mühlet içerisinde, bu seçimlerde birinci kez kullanacağımız OCR teknolojisi sayesinde gelen elle yazılmış tutanak dataları sistem tarafından dijital bilgilere dönüştürülüyor. Bu teknolojiyle çok süratli bir formda ilan edilecek tutanak sonuçlarına referans oluşturacak, dataları kıyaslayabileceğimiz bilgiye ulaşacağız. Tespit ettiğimiz uyumsuzlukları kısa itiraz süreci bitmeden, yetkili kurum ve partilere ulaştırabileceğiz. Tutanak bilgilerimiz ulaşmak isteyen tüm siyasi partilere açık olacak. Ayrıyeten yazılımımızın seçmenlerin de kendi oy verdikleri sandıkların sonuç tutanaklarını görüntüleyebilecekleri ve sistemden arayarak denetim sağlayabilecekleri bir fonksiyonu olacak.
Bugüne kadar bizi hiç yarı yolda bırakmamış olan ve bu seçimler öncesinde yenilediğimiz yazılım alt yapımızın, biriken deneyimimiz doğrultusunda mümkün aksaklıklara karşı daha da donanımlı hazırlandığını da ek etmeliyiz. İnançlı ve sağlıklı bilgi akışı önceliğimiz.
Seçim günü oy kullanılan her yerde olacak mısınız yok daha çok ‘sorunlu’ ve ‘ücra bölgelerde’ mi faaliyet göstereceksiniz?
Amacımız elbette açılacağını ön gördüğümüz 200 bin civarındaki sandığa ve buradan gelecek toplamda 400 bin tutanağa ulaşmak. Bu emele ulaşmak için en az 100 bin gönüllüye ulaşmayı hedefliyoruz. Bugün prestijiyle şimdi 2 haftayı doldurmadan tüm Türkiye’den 20 bin civarında müracaat aldık ve bu bizi çok keyifli ediyor. Kalan 45 günlük müddet içerisinde bu gayemizi gerçekleştirebileceğimize inanıyoruz.
Saha uyumu için önceliklendirmemizi “makasın dar olduğu” bölgelere nazaran yapıyoruz. Evvelki yıllarda partiler ortası oy dağılımının az fark içerdiği bölgeler, seçim günü için haliyle daha büyük gerginlik riski taşıyor. Bizler de bilhassa bu bölgelerde şuurlu, sağduyulu, düzgün eğitimli ve donanımlı gönüllülerimizle günün barışçıl, şeffaf ve adil geçmesi için çalışmak istiyoruz. Her fırsatta tekrarladığımız üzere demokrasiden taraf olan herkesi, siyasi görüşünden bağımsız olarak o gün sandıklara ve inanç içerisinde geçecek seçim sürecine sahip çıkmaya davet ediyoruz.
Oy ve Ötesi Derneği İdare Konseyi Lideri Ertim Orkun
Sandık gönülleri oy sayımında partiler için de çalışacak mı?
Oy ve Ötesi gönüllüleri kendi irade ve vicdanları doğrultusunda şeffaf ve adil bir seçim için çalışan sivil şahıslardan oluşuyor. Siyasi görüşleri ve / yahut parti üyelikleri bu prensipleri benimsedikleri ve demokrasi için çalışmak istedikleri sürece, istekli iştirak göstermeleri için bir mahzur değil. Orada bulunmalarını sağlayan yasal mevzuatı idare takımlarımız takip ediyor ve kendilerini bu çerçevede koordine ediyoruz. İstekli hukukçularımız alanda sandık bölgelerinde dayanak verecek halde, tıpkı mevzuat çerçevesinde organize ediliyor. Birebir vakitte açtığımız telefon sınırı üzerinden bize ulaşacak tüm vatandaşlar gün içerisinde dayanak, görüş alabilir, bize danışabilir. Gün sonunda elde ettiğimiz tutanak bilgilerini tüm siyasi partilerle bizler, merkezden paylaşıyoruz.
Seçim günü pusulayı eline alan yurttaş neyi denetim etmeli?
Seçmenlerin pusulanın üzerinde YSK filigranı olduğunu, ardında sandık konseyi mührü bulunduğunu, sandığın bulunduğu seçim etrafı (il) için düzenlenmiş olduğunu, yırtılmış/koparılmış olmadığını ve üzerinde rastgele bir yazı, çizik, karalama, kaşe, parmak izi vb. işaret bulunmadığını denetim etmeleri çok değerli.
Öte yandan seçmenin kişisel olarak bunu doğrulaması bir derece mümkün olacağından öncelikle oy verdiği sandıkta bulunan şuranın yönteme uygun kurulduğunu gözlemleyebilir. Bu sandık şurası tarif prestijiyle 1 kamu vazifelisi lider ve seçime katılan en az 3 farklı siyasi partinin temsilcilerinden oluşmaktadır. Yasanın öngördüğü formuyla en az 4 en fazla 7 üyeden oluşan bir sandık konseyi, sürecin şeffaflığı açısından en değerli öge olacaktır.
Mükerrer seçmen ve nakil seçmen (depremzedeler) için çalışmalarınız var mı?
Deprem felaketi kuşkusuz ki bütün toplumumuzu etkiledi. Biz de bahse kendi alanımız doğrultusunda elbette çok büyük değer veriyoruz. Bölgede vereceğimiz eğitimlerin alt yapısı için ayrıyeten bir araştırma içindeyiz. Depremzede vatandaşları adres beyanlarını yapmaları, oy kullanacakları bölgeleri denetim etmeleri konusunda bilgilendiriyoruz. Yeniden sarsıntı bölgesi özelinde, kayıtlı nüfus yoğunlukları, evvelki seçmen davranışları dataları doğrultusunda anomalileri tespit etmeyi hedeflediğimiz bir matematik modelleme üzerinde çalışıyoruz. Tüm bunların yanında bu vilayetlerde bulunan vatandaşları, oy kullanacakları sandıklarda müşahitliğe teşvik ediyoruz. Lakin lokal şahıslar kendi sandıklarında oy kullanacak öteki seçmenlerin gerçek şahıslar olduklarına bir teminat sağlayabilirler. Bu bahiste her ne kadar eski bir yol de olsa parmak boyasının da şeffaflığa takviye olacağını savunuyoruz, lakin bu görüşümüz şimdi bir yasal karşılık görmedi. Deprem bölgesindeki oy kullanma sürecine dair getirilen düzenleme ve açıklamalar Yüksek Seçim Şurası tarafından da paylaşıldı.
Sandık nöbeti için YSK ile bir görüşmeniz oldu mu?
Daha evvelki seçimlerde dernek idare konseylerimiz tarafından yapılan teşebbüsler maalesef sonuçsuz kaldılar. İleriki periyotlarda bunun değişeceğini umuyoruz.
Organizasyonunuzun ekonomik masraflarını nasıl karşılıyorsunuz?
Dernekler masasına bağlı, nizamlı olarak kontrolden geçen sivil toplum kuruluşumuzun ana gelir kaynağı bağışçılarımızın katkıları. Bunun haricinde, her sivil toplum kuruluşu üzere açılan hibe programlarından faydalanıyoruz. Tüzüğümüz gereği hiçbir siyasi partiden, ticari kuruluştan bağış kabul etmiyoruz. Yalnızca gerçek bireylerin takviyeleriyle kaynak sağlıyoruz.
Yorum Yok