Havayolu Çalışanları Sendikası (HAVASEN) Lideri Kaptan Pilot Seçkin Koçak, Türk Hava Yolları’nda (THY) ödenmeyen 2 milyar liralık promosyonun ödenmesini talep etti. Koçak, yaptığı açıklamada, emekli vatandaşların yıllık gelirlerinin yüzde 4’ü oranında 5 bin 250 lira promosyon aldığına dikkat çekerek, THY’nin aylık 3 bin 500 TL alan emekli vatandaşlardan daha az bir fiyat olan binde 4 oranında promosyon ödemesi yapmasının basiretli tüccar anlayışıyla bağdaşmadığını belirtti.
HAVASEN Lideri Seçkin Koçak, THY’nin yıllık 40 milyar TL işçi ödemesi yaptığını hatırlatarak, bu nedenle THY’nin çalışanlarına daha adil bir halde davranması gerektiğini vurguladı. Koçak, THY idaresini daha kapsamlı açıklama yapmaya ve çalışanlarına daha adil bir biçimde davranmaya çağırdı.
HAVASEN’den yapılan yazılı açıklamada ise THY’de yaşanan promosyon süreci tüm ayrıntılarıyla anlatıldı. Açıklamada şu sözler yer aldı:
“SENDİKAYI MUHATAP ALMADILAR”
“THY’nin 2022 yılının birinci 9 ayında elde edilen kardan çalışana prim ismi altında ödeme yapması takdir edilecek bir davranış olmakla bir arada, emeği ile geçinen, pandemi periyodunda şirketi ayakta tutarak ülke iktisadına önemli katkılar yapan çalışanlar ortasında tartışma konusu olmuş, adeta iş barışını ve işyerindeki huzuru tehdit eder bir ortama yol açmıştır. Hiç kuşku yok ki, bu ortamın doğmasında; paylaşım kriterlerinin sağlıklı biçimde ortaya konulmaması, sürecin şeffaflıktan uzak yürütülmesi, kıyaslanabilir olmaktan uzak bir nitelik taşıması yüklü rol oynamıştır. 2015, 2018 ve 2021 yılı yapılan prim ödemelerinde idare heyeti kararı akabinde yetkili sendikayı (HAVA İŞ) sürece dahil ederek protokol imzalayan THY idaresi, bu sefer sendikayı muhatap almaya gerek görmemiş ve süreci tek taraflı olarak yürütmüştür. İyiniyetli sayılabilecek bir anlayışla başlatılan süreç maalesef toplumsal kutuplaşmayı beraberinde getirmiş, adalet ve aidiyet hissini zayıflatmış, çalışanlar ortasında kıdem, ehliyet ve liyakat tartışmalarına yol açmıştır.”
“FAİZ GELİRİ ÇALIŞANIN HAKKIDIR”
“Bilindiği üzere, 2011 yılına kadar THY’de çalışma ayı her ayın 15. günü başlamakta ve sonraki ayın 14. günü sona ermekte ve maaş hesaplaması da bu tarih aralığına nazaran hesaplanmaktaydı. Bu düzenlemeye nazaran de çalışma ayının son günü olan 14. gün, THY çalışanları maaşlarını gün kaybı olmaksızın almaktaydı. İkramiyeler ise, ikramiyeye temel 3 ayın son gününde ödenmekteydi. 2011-2012 yılları ortasında geçerli olan ve THY ile yetkili sendika Hava İş’in uzlaşamaması sonucu Yüksek Hakem Kurulunca imzalanarak taraflara gönderilen 23. Periyot Toplu İş Mukavelesi yürürlükteyken, Hamdi Topçu’nun İdare Konseyi Lideri olduğu THY tek taraflı olarak ve Ağustos 2011 tarihinden başlamak üzere çalışma ayı kavramını değiştirmiş ve her ayın 1. günü ile ayın son günü ortası olarak belirlemiş, ama aylık ödeme gününü ise çalışılan ayı izleyen 8. gün olarak uygulamaya koymuştur. İkramiyelerde de, 3’er aylık ikramiyeye temel devrenin son günü ödeme uygulamasını kaldırarak 3 aylık devreyi izleyen ayın 8. günü olarak yeni ödeme günü belirlemiştir. 2013 yılında Hava İş idaresine gelen Ali Kemal Tatlıbal ve takımı, bu hukuksuz ve personel aleyhine uygulamayı 25. Periyotta Toplu İş Mukavelesine koydurarak patrona bağlılığını tescil ettirmiş ve patron lehine legal hale getirmiştir.”
“HER YIL 4 AY FAİZ GELİRİ ALIYOR”
“İşveren lehine yetkili sendikanın yaptığı bu düzenleme ile 2011 yılı Ağustos ayından itibaren THY patronu, işçinin aylıklarını ve ikramiyelerini 8 gün geç ödemektedir. Dolayısı ile, her yıl işçi fiyatlarını 3 aydan fazla (96 gün), ikramiyeleri ise 1 ayı aşacak (32 gün) formda gecikme ile ödemekte, böylelikle THY, yetkili sendikanın onayı ile, her çalışanın yıllık gelirinden yaklaşık 4 ay faiz geliri elde etmektedir. THY’nin son 11 yıldır gecikme ile ödeme yaparak açık ve net biçimde faiz geliri elde ettiği dikkate alındığında, yapılanın çalışanın işçinin hakkına el koymak olduğu konusunda tereddüt yoktur. THY’nin 9 aylık bilgilerinden hareketle, 2022 yılında 2.1 milyar dolar (Kasım 2022 ortalama kuru ile yaklaşık 40 milyar TL) işçi masrafı ödeyeceği anlaşılmaktadır. Bu hesaba nazaran aylık ortalama 3.3 milyar liralık bir kaynağın yıllık yüzde 30’a varan faiz oranı ile her ay 8 günlük faizinin alınmasına karşın işçiye ödenmemesi ve THY bilançosuna gelir kaydedilmesi açık bir hak ihlalidir.”
“EMEKLİ YURTTAŞIN ALDIĞI PROMOSYON ORANI DAHA YÜKSEK”
“Bugün bir emekli yurttaşımız 3 bin 500 TL aylık üzerinden 3 yıl için 5 bin 250 TL promosyon almaktadır. Dolayısı ile yıllık 42 bin TL toplam maaşına karşı yılda 1.750 TL gelir elde etmekte olup bu hesaba nazaran yıllık maaşının yüzde 4’ü kadar promosyona hak kazanmaktadır. 2022 yılının birinci 9 ayında yaklaşık 1.5 milyar dolar işçi ödemesi yapan THY’nin birebir devirde yalnızca 6 milyon dolara, oransal olarak yüzde 0,4 (binde dört) promosyon gelirine razı olması basiretli bir tüccar anlayışı ile bağdaşmamakta olup izaha muhtaçtır. Üstelik emeklinin bankadan 1 yılda aldığı toplam maaş 40 bin TL iken, THY’nin banka üzerinden ödediği toplam para yılda 40 milyar TL’dir. Sonuç olarak, 9 ayda 38,9 milyar TL kar elde eden THY’nin çalışanlarına dağıttığı prim değil yalnızca hak ettiği maaş promosyonunu fakat karşılamaktadır. Bu nedenle yapılan ödeme prim ise, promosyon nerededir? Promosyon ise, prim nerededir? Kaldı ki, 2005 yılından 2011 yılına kadar her çalışma ayının son günü fiyatları yatırmasına karşın promosyon geliri elde eden THY’nin 2011 yılının Ağustos ayından itibaren 8 günlük geç ödeme usulü ile gelirini katmerlediği anlaşılmakta, işçinin yıllardır biriken promosyon haklarını ödemek yerine prim ismi altında bir ödeme yaparak yükselen hak taleplerini bastırmaya çalıştığı görülmektedir.”
“PRİM PANDEMİ KAYIPLARINI TELAFİ ETMEKTEN UZAKTIR”
“HİSSEDİLEN ENFLASYONA KARŞI ARTIRIM YAPILMALI”
“Bundan bu türlü, tek seferde yapılan prim ödemeleri yerine TÜİK sayılarının çok üstündeki “hissedilen enflasyona” karşı işçisi müdafaaya yönelik uygunlaştırma ve ek artırım seçenekleri üzerinde durulmalıdır. Hakedişlerin çalışma ayının son günü ödenmesine ait 78 yıllık bir kuralı ve geleneği bir kalemde silen THY’nin oldu-bittiye getirerek ve yetkili sendikayı devre dışı bırakarak İnsan Kaynakları Prosedürüne koyduğu “Ücretler, ilişkin olduğu periyodu takip eden ayın en geç 10’una kadar ödenir. İkramiyeler ise ilişkin olduğu 3 aylık periyodu takip eden ayın en geç 10’una kadar ödenir” kuralını ortadan kaldırmak üzere yetkili sendika yüreğini toplayıp, her istediğine evet dediği THY ile görüşmeli, 2011 yılına kadar olduğu üzere işçi fiyatlarının çalışılan ayın son günü ödenmesi için acilen bir ek protokol imzalamalıdır. Yalnızca doğruların ve gerçeklerin tabir edildiği, hakkın savunulduğu tek yer HAVA-SEN’dir. Şimdiye kadar gizlenen, gözardı edilenlerin ortaya çıkarıldığı, çalışanların aydınlatıldığı gerçek sendika HAVA-SEN’dir. Siz çalışan işçilerin hakkını savunamayan, yüzüne bakamayan, alana çıkamayan kağıt üzerindeki yapı ve oluşumlar sizin hakkını savunamaz. Anlatılacak çok gerçek var ve sırasıyla anlatmaya devam edeceğiz.”
Yorum Yok