Türkiye, Rusya ve Ukrayna tahılının Karadeniz’den itimatla çıkarılması için varılan tahıl koridoru muahedesinde da en değerli aktördü.
Rusya’nın Türkiye’ye günlük petrol ihracı Mart ayında 454 bin varili aşarak rekor kırdı, ki bu sayı Mart 2022’de 187 bin varildi. Moskova, Türkiye-Suriye olağanlaşma sürecinde değerli rol oynuyor.
Rusya haber ajansı TASS’ın aktardığına nazaran, Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in başşehir Moskova’da bir ortaya geldiklerini, görüşmede Akkuyu Nükleer Santrali dahil iki ülkenin gündeminde yer alan büyük güç projelerinin uygulama süreçlerinin ele alındığını söyledi.
Mersin’de inşa edilen santralin açılışı 27 Nisan’da yapılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Putin’in merasim için Türkiye’ye gelebileceğini ya da merasime online olarak katılabileceğini söylemişti. Peskov ise bu hususta şimdi bir karar alınmadığını söyledi.
Türkiye-Rusya bağlantıları, AKP iktidarının bilhassa son periyodunda istikrar kazandı. Lakin bağlantılar, 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerinin sonuca nazaran değişebilir.
‘RUS MAKAMLARI İÇİN ERDOĞAN ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK DEMEK, KILIÇDAROĞLU BAŞ AĞRISI OLACAK’
BBC Türkçe’ye konuşan Rusya merkezli niyet kuruluşu Yeni Türkiye Araştırmaları Merkezi’nin lideri (YETAM) Yuriy Mavaşev, “Rus makamları için Erdoğan; öngörülebilirlik, statükoyu sürdürmek demek. Kılıçdaroğlu yahut öbür bir muhalefet adayı kazanırsa, Kremlin için büyük bir baş ağrısı olacak” diyor.
Yuriy Mavaşev, Rus medyasının Türkiye’de daha çok cumhurbaşkanlığı seçimlerine odaklandığını gözlemlediğini söylüyor.
Mavaşev’e nazaran yurt dışından yayın yapan muhalefet medyası Erdoğan’a karşı olumsuz bir hal sergiliyor. Devlet medyası ise tam bilakis “Türkiye’nin mevcut önderinin zaferini hayal ediyor”.
“Asıl sorun, ne muhalefetin ne de Kremlin’deki yetkililerimizin, Türk vatandaşlarının tercihleri ve görüşleri şöyle dursun, Türkiye yahut siyasi sistemi hakkında hiçbir fikrinin olmaması” diyen Mavaşev, kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Onlara nazaran Türkiye’de her şey Rusya’dakiyle çabucak hemen tıpkı. Onlara nazaran Erdoğan ya Putin kadar düzgün ya da Putin kadar makûs. Rus gerçekleri temelinde oluşturdukları görüşlerini, Türkiye’ye yahut Türkiye’deki siyasi süreçlere empoze etmeye çalışıyorlar”
‘PUTİN AÇIKÇA ERDOĞAN DIŞINDA ÖBÜR BİR ÖNDER TANIMAK İSTEMİYOR’
Yuriy Mavaşev, “Putin açıkça Erdoğan dışında diğer bir başkan tanımak istemiyor. Bundan yüzde 100 eminim. Onunla daha kolay, daha net” diyor.
Mavaşev’e nazaran bunun en kıymetli nedeni, “Erdoğan ile Putin’in birebir lisanı konuşuyor olması”:
‘KILIÇDAROĞLU, RUSYA’DA DÜZGÜN TANINMIYOR’
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı ve CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, geçtiğimiz haftalarda Medya Günlüğü’nden Aydın Sezer’e “Rusya ile bağlarda dönemsel olmayan, dengeli siyasetlere dayanan uzun erimli, istikrarlı bir anlayışı önemsiyorum” demişti.
Kılıçdaroğlu’nun bu kelamları, Rus medyasında olumlu karşılanmıştı.
Mavaşev, Rus makamlarının Kılıçdaroğlu’nu pek tanımadığını, onun ardında hangi güçlerin olduğunu ve bu güçlerin neyi temsil ettiklerini anlamaadıklarını söylüyor.
Kremlin ve Putin’in anlayışına nazaran, Erdoğan’ın bugünkü Türkiye siyasi arenasındaki en düzgün seçenek olduğunu söyleyen Mavaşev, kelamlarını şöyle sürdürüyor:
Mavaşev, Suriye ile münasebetlerin normalleşmesinin seçimlerde Erdoğan’a yardımcı olabileceğini vurgulayarak “Rus makamlarının Türkiye-Suriye alakalarının olağanlaşmasına yardım etmesinin nedeni de seçimler. Bu, Erdoğan’a seçim ikramı üzere bir şey” diyor.
Rus uzmanın tüm bunlarla birlikte altını çizdiği bir öbür nokta ise Türkiye’nin Rusya’ya yaptırım uygulamamasına karşın Ruslara yönelik pek çok kısıtlama uygulaması:
“Ruslar Mir kartlarını kullanamıyor. Ayrıyeten Türkiye’nin paralel ithalat konusunda sorun çıkarmaya başladığına dair çok sayıda haber var. Münasebetiyle vatandaşlarımız için net olan bir şey var: Erdoğan, Putin ile ferdî olarak birçok bahiste hemfikir olsa bile, Rus halkı için bir arkadaş değil”
‘UKRAYNA AŞİKÂR BİR CUMHURBAŞKANI ADAYINA ÖZEL OLARAK ODAKLANMIYOR’
Peki, Ukrayna’nın Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerden beklentileri neler?
BBC Türkçe’ye konuşan Atlantik Kurulu’ndan Ukrayna dış siyaseti uzmanı Yevgeniya Gaber, “Ukrayna, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mevcut hükümetinden dayanak aldı. Kırım dahil toprak bütünlüğü konusundaki çok güçlü duruş, diplomatik görüşmelerin kolaylaştırılması, tahıl muahedesi, esir takası, verilen askeri takviye, Bayraktar İHA’ları ve başka mühimmat… Bunlar Ukrayna’da çok fakat çok takdir edildi” diyor ve ekliyor:
“Ancak Ukrayna, gerekirse Türkiye’nin yeni hükümetiyle çalışmaktan da memnunluk duyacaktır”
Yevgeniya Gaber, Rus medyasında iki ana eğilimin dikkat çektiğini söylüyor: Putin ile Erdoğan ortasındaki güçlü ferdî bağlar üzerinden Rusya’nın Erdoğan’a verdiği takviye ve Rusya hükümetinin Erdoğan’ın seçimi kaybetmesi ihtimaline karşı şimdiden ‘Buna Ukrayna’ya verilen takviye neden oldu’ söylemi geliştirmesi.
Gaber, “Her iki eğilim de bize Rusya’nın asıl emelinin Türkiye-Ukrayna münasebetlerinde sorun yaratmak ve olağan ki Türkiye’yi Batı ittifakından, yani NATO, AB ve ABD’den koparmak olduğunu gösteriyor” diyor.
Türkiye ile Rusya ortasında yakın bir ekonomik işbirliği olduğunun altını çizen Gaber’e nazaran, Kremlin Türkiye’nin Avrupa Birliği ve NATO ile münasebetlerini baltalamaya çalışıyor ve Batı yanlısı bir Türkiye’den hoşlanmayacağını açıkça ortaya koyuyor.
Gaber, Ukrayna’nın Türkiye’de muhakkak bir cumhurbaşkanı adayına özel olarak odaklanmadığını söylüyor. Buna neden olarak ise Türkiye’nin “kurumsallaşmış, tarihi ve klâsik olarak dostça alakalarda güvenilen bir devlet” olmasını gösteriyor.
Türkiye’deki seçimlerin Ukrayna’da bir spekülasyon konusu olmadığını belirten Gaber, Kılıçdaroğlu için ise şu yorumu yapıyor:
“Rus medyası onu birçok vakit Batı dayanaklı aday olarak tasvir ediyor. Bugünlerde Rusya’da ABD’nin Kılıçdaroğlu’nu nasıl desteklediğine dair haberlerde artış olduğunu düşünüyorum. Bu nedenle Rusya’da onun için ‘Türkiye için en yeterli seçenek değil’ algısı var”
Yorum Yok